Εμμελής Απαγγελία (ΦΩΤΟ)
Στο Ίδρυμα Μουσικής της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών πραγματοποιούνται τα λεγόμενα υποχρεωτικά μαθήματα, Τυπικό, Ιστορία Β.Μ. Λειτουργική, κλπ.
Ένα από τα μαθήματα αυτά είναι και το σημαντικό μάθημα της εμμελούς απαγγελίας των αναγνωσμάτων.
Όπως χαρακτηριστικά μας αναφέρει ο Γ. Διευθυντής του Ιδρύματος και καθηγητής Β.Μ. Αρχιμ. Ειρηναίος Νάκος, η εμμελής απαγγελία ήταν σε χρήση στην λατρεία της Εκκλησίας από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες και στη διαμόρφωση του εκφωνητικού ύφους και απόδοσης των αναγνωσμάτων συνέβαλε η προσωδία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.
Ο Αριστείδης Κοϊντιλιανός θεωρητικός του 2ου αι μ.Χ. αποκαλεί την εκφωνητική απαγγελία ως «μέση φωνή», κάτι μεταξύ συνεχούς και διαστηματικής φωνής.
Την βυζαντινή περίοδο για την εκφωνητική πράξη θα λειτουργήσει ένα σύστημα σημειογραφίας.
Η εκφωνητική σημειογραφία διασώζεται σε πολλούς χειρόγραφους κώδικες Ευαγγελισταρίων, Πραξαποστόλων και Προφητολογίων.
Ο εκφωνητικός τρόπος έφτασε ως τις μέρες μας ως ύφος του Δ ήχου στη χρόα του κλιτού όπου απαιτεί, παρά τη φαινομενική του απλότητα, α) βαθιά γνώση του διαστηματικού χώρου της βυζαντινής μουσικής, β) καλή γνώση του νοήματος του κειμένου και γ) μαθητεία σε παραδοσιακούς Πρωτοψάλτες που φέρουν άκουσμα παλαιόν.
Μέχρι τον 15ο μ.Χ. αιώνα η μακραίωνη χειρόγραφη παράδοση μαρτυρεί μία σταθερή εκφωνητική πού κανοναρχεί το χρέος τής σοβαρότητας για την προσέγγιση της εκφωνητικής απαγγελίας και όχι απλής ανάγνωσης των Βιβλικών Αναγνωσμάτων της Λατρείας.
Στη Θεία Λατρεία δεν γίνεται μελέτη– σπουδή – ερμηνεία τής Θείας Γραφής, αλλά εκφωνείται, για να την ακούμε, να μας εντυπωθεί, να αποκρινόμαστε, να διαλεγόμαστε με το Θεό.
Η Θεία αυτή εκφορά είναι όχι υποκειμενική υπόθεση αλλά εκφορά τής φύλακος παραδόσεως τής Εκκλησίας και τής Ψαλτικής και εκφωνητικής τέχνης αυτής.
Ο Κωνσταντίνος Ψάχος συσχετίζει τη βυζαντινή́ εμμελή́ απαγγελία με τoν τρόπο κίνησης της λεγόμενης μέσης φωνής, για την οποία κάνει λόγο ο Αριστείδης Κοϊντιλιανός, αναφέροντας μάλιστα ότι ήταν εν χρήσει για την απαγγελία ποιημάτων και συνένωνε στοιχεία από τον τρόπο κίνησης τόσο της ομιλούμενης, όσο και της μελωδικής φωνής.
Οι σπουδαστές του Ιδρύματος συμμετέχουν σε συναντήσεις και σεμινάρια πρακτικής της εμμελούς απαγγελίας καθώς και της εκφωνητικής καθότι το «εκφωνητικό μέλος» αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της Θείας Λειτουργίας, όπως τα αναγνώσματα, και οι εκφωνήσεις και χρειάζεται η άριστη απόδοση τόσο των ιεροψαλτών όσο και των κληρικών.
Η εμμελής απαγγελία στη χρόα του κλιτού, αποτελεί την αρχαιότερη και πιο διαδεδομένη μορφή της εμμελούς απαγγελίας.
Παρουσιάζει καταλήξεις ατελείς στον φθόγγο Ζω ́ και ιδίως στον Κε, ενώ οι εντελείς καταλήξεις και η τελική κατάληξη γίνονται στον Άνω Νη.
Υπόλοιπα άρθρα: Ψαλτική και Πολιτισμός
28 Μαρ 2023 - Ο Δήμαρχος Κυθήρων στην εκπομπή «Κοινωνικοί Δεσμοί»
24 Μαρ 2023 - Αντίδωρο αγάπης στο Αείμννηστο Διαμαντή Μαυραγάννη