Την Πέμπτη 16 Ιουνίου διοργανώθηκε στο πλαίσιο των ΚΒ΄Παυλείων, στον Άγιο Γεώργιο του Δημοτικού Διαμερίσματος Δοβρά του Δήμου Βεροίας, Ημερίδα για τις κατηχητές και πρεσβυτέρες και τις μητέρες κληρικών της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας με το τίτλο: «Η εν Χριστώ παιδαγωγία».

Το πρωί ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων τέλεσε αρχιερατική θεία Λειτουργία και κήρυξε το θείο λόγο στον ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Αγίου Γεωργίου Δοβρά.

Αρχικά απηύθυνε χαιρετισμό ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων. Εισηγήτρια ήταν η κ. Σταυρούλα Κουμενίδου - Παπαγιάννη, νομικός και εκπαιδευτικός η οποία ανέπτυξε το θέμα: «Μία όμορφη ζωή για τα παιδιά».

Την Ημερίδα συντόνισε ο Πρωτ. του Οικουμενικού Θρόνου Στυλιανός Μακρής.

Η ομιλία του Σεβασμιωτάτου

Γιά μία ἀκόμη χρονιά ἡ Ἱερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας διοργάνωσε στό πλαίσιο τῶν ΚΒ´ Παυλείων τήν καθιερωμένη Ἡμερίδα πρεσβυτέρων καί μητέρων κληρικῶν, τήν ὁποία καί πραγματοποιεῖ σήμερα καί στήν ὁποία μέ πολλή χαρά σᾶς καλωσορίζω.

Τό γενικό θέμα τῶν φετινῶν Παυλείων, ὅπως γνωρίζετε, ὁρίσθηκε μέ ἀφορμή τήν ἐπέτειο τῆς συμπληρώσεως 2400 ἐτῶν ἀπό τή γέννηση τοῦ Ἀριστοτέλη, τοῦ μεγάλου Μακεδόνος φιλοσόφου καί διδασκάλου τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου, καί ἑστιάζει στή σχέση τοῦ πρωτοκορυφαίου Ἀποστόλου Παύλου καί τῶν φιλοσόφων.

Ἐάν ὅμως γιά τόν μεγάλο στρατηλάτη παιδαγωγός ἦταν ὁ μεγάλος φιλόσοφος Ἀριστοτέλης, ὁ ὁποῖος προσπάθησε νά διαπαιδαγωγήσει τόν μαθητή του μέ τά ὑψηλά νοήματα τῆς φιλοσοφίας καί τῆς ἠθικῆς, ἐμεῖς πού πιστεύουμε στόν Χριστό καί γνωρίσαμε χάρη στόν ἀπόστολο Παῦλο τήν ἀποκεκαλυμμένη ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου, ἔχουμε τή διδασκαλία του ὡς ἄριστο παιδαγωγό γιά τά παιδιά μας.

Τό πρώτιστο θέμα, βεβαίως, εἶναι νά συνειδητοποιήσουμε ὡς γονεῖς τήν ἀνάγκη τῆς παιδαγωγίας, τήν ἀνάγκη τῆς ὀρθῆς καί ἐν Χριστῷ ἀγωγῆς τῶν παιδιῶν μας καί τῆς εὐθύνης πού ἔχουμε γι᾽ αὐτήν.

Εἶναι καί γνωστό καί ἀποδεκτό ἀπό ὅλους ὅτι τό παιδί δέν διαπαιδαγωγεῖται μόνο στό σχολεῖο, τό ὁποῖο ἔχει ἐκ τῆς φύσεώς του αὐτόν τόν σημαντικό ρόλο, διαπαιδαγωγεῖται σέ μεγάλο βαθμό, τόσο στά πρῶτα χρόνια τῆς ζωῆς του, πρίν νά πάει, δηλαδή, στό σχολεῖο, ἀλλά καί στή συνέχεια στά παιδικά καί ἐφηβικά του χρόνια, καί μέσα στό σπίτι καί μέσα στήν οἰκογένεια.

Καί ἐπειδή ἡ διαπαιδαγώγηση τῶν παιδιῶν δέν γίνεται μόνο μέ τά λόγια, μέ τίς συμβουλές καί τίς συζητήσεις πού κάνουν οἱ γονεῖς μέ τά παιδιά τους, ἀλλά γίνεται καί μέ τό παράδειγμά τους, γίνεται μέσα ἀπό τίς συμπεριφορές καί τίς καταστάσεις πού βλέπουν τά παιδιά μέσα στό σπίτι, πού βλέπουν στίς διαπροσωπικές σχέσεις πού ὑπάρχουν μέσα στήν οἰκογένεια, στίς συνήθειες πού ἔχουν οἱ γονεῖς, εἶναι ἀπόλυτη ἀνάγκη νά συνειδητοποιήσουμε τήν εὐθύνη πού ἔχουμε ἀπέναντι στά παιδιά. Γιατί τά παιδιά εἴτε συνειδητά εἴτε ἀσυνείδητα ἔχουν ὡς πρῶτο πρότυπο τῆς ζωῆς τους τούς γονεῖς τους. Ὅ,τι βλέπουν νά κάνουν ἐκεῖνοι ἤ νά λένε ἐκεῖνοι ἀποτυπώνεται στήν ψυχή τους καί δημιουργεῖ ἀντιδράσεις πού συχνά εἶναι δύσκολο νά προβλέψουμε. Ἔτσι οἱ γονεῖς ἐπηρεάζουν εἴτε ἑκούσια εἴτε ἀκούσια καθοριστικά τή συμπεριφορά καί τήν ἀγωγή τῶν παιδιῶν του, καί αὐτό εἶναι κάτι πού δέν θά πρέπει νά ξεχνοῦμε ποτέ, ἀφενός γιά νά εἴμαστε προσεκτικοί στό τί παράδειγμα δίνουμε, καί ἀφετέρου γιά νά ἀξιοποιοῦμε τή δυνατότητα νά ἐπηρεάσουμε τά παιδιά μας πρός τό καλό μέ τή συμπεριφορά μας.

Ἔτσι, ὅταν σέ μιά οἰκογένεια τά παιδιά βλέπουν τούς γονεῖς νά προσεύχονται, νά ἐκκλησιάζονται, νά νηστεύουν, νά ἔχουν μυστηριακή ζωή, νά τιμοῦν καί νά εὐλαβοῦνται τούς ἁγίους, εἶναι πιό εὔκολo νά ἀκολουθήσουν αὐτόν τόν τρόπο ζωῆς ἀπό τό νά προσπαθήσει κανείς νά τούς τόν διδάξει μέ λόγια καί νουθεσίες. Γι᾽ αὐτό καί λέμε ὅτι παιδαγωγία πού ἀσκεῖται ἔμμεσα, μέσω τοῦ παραδείγματος, εἶναι ἡ πιό σημαντική καί εἶναι αὐτή στήν ὁποία χρειάζεται νά δώσουμε ἰδιαίτερη βαρύτητα.

Τό δεύτερο σημεῖο τό ὁποῖο θά πρέπει νά προσέξουμε εἶναι ἡ ἀνάγκη τῆς ἐν Χριστῷ παιδαγωγίας.

Πολλά λέγονται καί γράφονται γιά τά παιδαγωγικά συστήματα καί τίς παιδαγωγικές μεθόδους· καί μπορεῖ καί αὐτά νά εἶναι ἐν μέρει χρήσιμα, ἀλλά γιά τούς γονεῖς καί ἰδιαιτέρως γιά τίς μητέρες τό πιό βασικό εἶναι νά ἀναθρέψουν καί νά παιδαγωγήσουν τά παιδιά της «ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου», νά τούς δώσουν τήν ἐν Χριστῷ παιδαγωγία, γιατί αὐτή εἶναι ἡ «μέθοδος» πού προσφέρει στά παιδιά μας ἕνα ἰσχυρό θεμέλιο στή ζωή τους, προσφέρει τόν σύνδεσμο μέ τόν Χριστό καί τήν Ἐκκλησία του ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ ὄχι μόνο ἐγγύηση γιά τήν καλή ἐξέλιξη τῶν παιδιῶν ἀλλά καί ἀσφάλεια καί στήριγμα γιά τό μέλλον.

Πόσο ἀναγκαῖο εἶναι αὐτό, τό κατανοοῦμε, πιστεύω, καθώς παρακολουθοῦμε τίς ἐξελίξεις στόν κόσμο καί τήν κοινωνία μας, καθώς βλέπουμε πόσοι κίνδυνοι ἐλλοχεύουν γιά τά παιδιά μας καί πόσες σειρῆνες ἐπιδιώκουν νά τά παρασύρουν σέ σκοτεινές καί ἐπικίνδυνες ἀτραπούς. Βλέπουμε ἐπίσης γύρω μας πόσα παιδιά ὁδηγοῦνται στήν κατάθλιψη, στήν αὐτοκτονία, στά ναρκωτικά, στήν ἐγκληματικότητα, γιατί σέ κάποια δύσκολη στιγμή τῆς ζωῆς τους δέν εἶχαν ποῦ νά στηριχθοῦν, δέν εἶχαν ἀπό ποῦ νά ἀντλήσουν δύναμη.

Ἡ ἀναγκαιότητα ὅμως τῆς ἐν Χριστῷ παιδαγωγίας προκύπτει καί ἀπό τό γεγονός ὅτι εἶναι κάτι πού δυστυχῶς ἀπουσιάζει ἀπό τό ἐκπαιδευτικό μας σύστημα. Τό σχολεῖο δέν παρέχει τήν ἀπαιτούμενη ἐκκλησιαστική καί θρησκευτική παιδεία καί ἀγωγή. Γι᾽ αὐτό καί βλέπουμε ὅτι τά νέα παιδιά δέν γνωρίζουν βασικά στοιχεῖα τῆς χριστιανικῆς πίστεως καί ζωῆς πού θά ἔπρεπε νά εἶναι αὐτονόητα.

Ἔτσι ὁ ρόλος τῆς οἰκογενείας καί πολύ περισσότερο τῆς μητέρας, ἡ ὁποία ἐπωμίζεται σέ μεγάλο βαθμό τήν εὐθύνη τῆς ἀνατροφῆς καί τῆς διαπαιδαγωγήσεως τῶν παιδιῶν της, εἶναι πολύ σημαντικός· ἐξίσου ὅμως σημαντικό εἶναι καί τό παράδειγμα τῆς δικῆς της ζωῆς.

Καί καθώς φέτος ἡ Ἱερά Μητρόπολή μας ἔχει ἀφιερώσει τό ἔτος στόν ἅγιο Λουκᾶ, ἀρχιεπίσκοπο Συμφερουπόλεως, μέ τήν εὐκαιρία τῆς συμπληρώσεως 10 ἐτῶν ἀπό τή μετακομιδή τοῦ ἱεροῦ του λειψάνου στήν Ἱερά Μονή τῆς Παναγίας Δοβρᾶ, καί 20 ἐτῶν ἀπό τήν ἁγιοκατάταξή του, θά ἤθελα νά δοῦμε αὐτό τό θέμα τῆς ἐν Χριστῷ παιδαγωγίας μέσα ἀπό τή ζωή τοῦ ἁγίου Λουκᾶ.

Ὁ ἅγιος Λουκᾶς μεγάλωσε σέ μία οἰκογένεια στήν ὁποία ἡ μητέρα ἦταν Ὀρθόδοξη καί ὁ πατέρας Ρωμαιοκαθολικός, καί ἐπηρεάσθηκε κατά κάποιον τρόπο καί ἀπό τούς δύο. Ἡ πίστη πού ἐπικρατοῦσε στήν οἰκογένειά του ἦταν ἡ ὀρθόδοξη, παρότι, ὅπως ξέρουμε, ἡ μητέρα του, ἄν καί πίστευε, δέν πήγαινε τακτικά στήν Ἐκκλησία, σέ ἀντίθεση μέ τόν πατέρα του πού ἐκκλησιαζόταν τακτικά καί προσευχόταν πολύ μέσα στό σπίτι.

Δέν ὑπάρχει, ἀσφαλῶς, ἀμφιβολία ὅτι ἡ στάση τῶν γονέων του καί οἱ μνῆμες τῆς παιδικῆς του ἡλικίας ὑπῆρξαν καθοριστικές στήν μετέπειτα ἐξέλιξη τοῦ ἁγίου. Δύο στοιχεῖα τῆς προσωπικότητός του πού μᾶς εἶναι γνωστά ἀπό τά νεανικά χρόνια τοῦ ἁγίου Λουκᾶ σχετίζονται μέ τήν χριστιανική ἀγωγή πού ἔλαβε ἀπό τήν οἰκογένειά του.

Τό πρῶτο στοιχεῖο εἶναι ἡ ἀπόφασή του νά σπουδάσει ἰατρική. Ὁ ἅγιος Λουκᾶς ἀπό παιδί ἀκόμη αἰσθανόταν τήν ὑποχρέωση νά βοηθᾶ τούς ἀνθρώπους πού ὑπέφεραν ἀπό τόν πόνο, καί αὐτό τόν ὁδήγησε, παρά τό ἔμφυτο χάρισμα πού εἶχε στή ζωγραφική καί εἶχε γίνει φανερό ἤδη ἀπό τά ἐφηβικά του χρόνια, νά στραφεῖ στήν ἰατρική ἐπιστήμη.

Ὁ ζῆλος του νά βοηθήσει ὅσο τό δυνατόν γρηγορότερα τούς συνανθρώπους τόν ἔφερε σύντομα ἀντιμέτωπο μέ τό δίλημμα ἐάν ἔπρεπε νά σπουδάσει ἰατρική ἤ μήπως ἦταν σκοπιμότερο νά σπουδάσει νοσοκόμος ἤ διδάσκαλος, γιά νά ἐπιτύχει ταχύτερα τόν στόχο του. Ἔτσι ἀρχικά ζήτησε ἀπό τόν Διευθυντή τῶν λαϊκῶν ἐκπαιδευτικῶν ἱδρυμάτων τοῦ Κιέβου νά τόν διορίσει σέ ἕνα ἐπαρχιακό σχολεῖο ὡς διδάσκαλο, ἐκμυστηρευόμενος συγχρόνως καί τούς λόγους πού τόν ὁδήγησαν σ᾽ αὐτή τήν ἀπόφαση. Ὅμως ὁ Διευθυντής, ἕνας εὐφυής καί ἔμπειρος ἄνθρωπος, τόν ἔπεισε ὅτι θά μποροῦσε νά ἁπαλύνει ἀποτελεσματικότερα τόν πόνο τῶν ἀνθρώπων, ἐάν σπούδαζε ἰατρική, καί ἔτσι τελικά ὁ ἅγιος Λουκᾶς πῆρε τήν ὁριστική ἀπόφαση γιά τίς σπουδές του.

Ἡ ἐπιθυμία του νά βοηθήσει τούς πάσχοντες ἀδελφούς του παρέμενε ἀμείωτη σέ ὅλα τά χρόνια τῶν σπουδῶν του καί ὁ ἅγιος Λουκᾶς τήν ἐξέφρασε μέ χαρακτηριστικό τρόπο καί κατά τήν ἀποφοίτησή του ἀπό τήν Ἰατρική σχολή.

«Ὅταν πήραμε τά πτυχία μας», γράφει στήν αυτοβιογραφία του, «οἱ συμφοιτητές μου μέ ρώτησαν τί σκόπευα νά κάνω στό μέλλον. Ὅταν ἄκουσαν τήν ἀπάντησή μου πώς θέλω νά γίνω γιατρός στό ζέμστβο μέ ρώτησαν ἔκπληκτοι: - Πῶς θά γίνετε ἀγροτικός γιατρός; Ἐσεῖς εἶστε γεννημένος ἐπιστήμονας. Αὐτά τά λόγια μέ εἶχαν πληγώσει, γιατί ἔδειχναν πώς δέν μέ εἶχαν καταλάβει. Σπούδασα τήν ἰατρική μέ ἀποκλειστικό σκοπό νά γίνω ... γιατρός τῶν μουζίκων, γιά νά βοηθῶ τούς φτωχούς ἀνθρώπους σέ ὅλη μου τή ζωή».

Ἡ ἔντονη διάθεσή του νά βοηθήσει μέσω τῶν σπουδῶν καί τοῦ ἐπαγγέλματός του τούς συνανθρώπους του πού πονοῦσαν καί ὑπέφεραν ἀπό ἀσθένειες δέν ἦταν γιά τόν ἅγιο Λουκᾶ ἁπλῶς ἡ ἔκφραση ἑνός νεανικοῦ ἐνθουσιασμοῦ ἤ συναισθηματισμοῦ, ἀλλά ἦταν ἡ ἔκφραση τῆς χριστιανικῆς ἀγωγῆς πού εἶχε λάβει ἀπό τήν οἰκογένειά του καί ἡ ὁποία εἶχε σφραγίσει τήν προσωπικότητά του. Ὁ ἅγιος Λουκᾶς ποτέ δέν ἔπαυσε νά ἀσχολεῖται μέ τό πῶς θά ἁπαλύνει τόν πόνο τῶν ἀνθρώπων καί πῶς θά θεραπεύσει τίς ἀσθένειές τους. Τό ἔκανε καί κάτω καί ἀπό τίς πιό δύσκολες συνθῆκες καί χωρίς νά διαθέτει κἄν τά ἀπαραίτητα μέσα, ὅταν βρισκόταν ἐξόριστος καί ἀπομονωμένος στή Σιβηρία, ἀλλά ἀκόμη καί ὅταν ἦταν καθ᾽ ὁδόν πρός τούς ἀπομακρυσμένους αὐτούς προορισμούς.

Τό δεύτερο στοιχεῖο τῆς νεανικῆς του προσωπικότητος πού ὑποδηλώνει τήν ἐν Χριστῷ παιδαγωγία πού εἶχε λάβει ὁ ἅγιος καί δείχνει πόσο σεβασμό εἶχε στήν ὀρθόδοξη πίστη ὥστε δέν ἀνεχόταν ὁτιδήποτε τήν προσέβαλε, προκύπτει ἀπό τό ἀκόλουθο περιστατικό.

Ὅταν ὁ ἅγιος ἐπέστρεψε ἀπό τό Μόναχο, ὅπου εἶχε πάει κοντά σέ ἕνα φημισμένο ζωγράφο γιά νά σπουδάσει, στό Κίεβο, ἀφοσιώθηκε στή μελέτη τῶν ἀνθρώπων κάνοντας σκίτσα καί συγχρόνως μελετώντας τά ἔργα τοῦ διάσημου ρώσου συγγραφέως Λέοντος Τολστόι. Παρά ὅμως τόν ἀρχικό ἐνθουσιασμό του γιά τόν συγγραφέα, ἀπογοητεύθηκε ἀπό αὐτόν, ὅταν διαπίστωσε τήν ἀρνητική στάση του ἔναντι τῆς Ὀρθοδοξίας καί τόν ἐγκατέλειψε ὁριστικά.

Μετά τήν ὁλοκλήρωση τῶν σπουδῶν του ὁ ἅγιος Λουκᾶς ἄρχισε νά ἐργάζεται ὡς χειρουργός σέ ἕνα στρατιωτικό νοσοκομεῖο στήν Ἀνατολική Σιβηρία.

Ἐκεῖ, γράφει ὁ ἴδιος, «νυμφεύθηκα μία νοσοκόμα, ἡ ὁποία ἐργαζόταν στό στρατιωτικό νοσοκομεῖο τοῦ Κιέβου, ὅπου τήν ἀποκαλοῦσαν ἁγία ἀδελφή». Μέ τή σύζυγό του Ἄννα ἀπέκτησαν τέσσερα παιδιά, στήν ἀνατροφή τῶν ὁποίων συμμετεῖχε ἐνεργά παρά τίς πολλαπλές του ὑποχρεώσεις. Ὁ πρόωρος θάνατος τῆς συζύγου του σέ ἡλικία μόλις 38 ἐτῶν ἦταν μία σκληρή δοκιμασία τόσο γιά τόν ἅγιο Λουκᾶ ὅσο καί γιά τά παιδιά του, τό μεγαλύτερο ἀπό τά τέσσερα ἦταν μόλις 12 ἐτῶν. Τήν ἀντιμετώπισε ὅμως μέ πίστη καί ἐμπιστοσύνη στόν Θεό.

Τήν ἴδια ἐμπιστοσύνη στόν Θεό ἔδειξε καί γιά τήν ἀνατροφή τῶν παιδιῶν του, καί αὐτό εἶναι ἕνα στοιχεῖο πού δείχνει καί σέ μᾶς τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο ἀντιμετωπίζουμε τό θέμα αὐτό.

Γιά τήν καλή ἀνατροφή τῶν παιδιῶν μας καί τήν ἐν Χριστῷ παιδαγωγία τους δέν ἀρκεῖ μόνο νά κάνουμε τά πάντα, δέν ἀρκεῖ μόνο νά προσφέρουμε τά πάντα στά παιδιά μας. Χρειάζεται νά τά ἐμπιστευόμαστε καί στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Χρειάζεται νά προσευχόμαστε γι᾽ αὐτά καί νά παρακαλοῦμε τόν Θεό νά τά καθοδηγεῖ καί νά τά προστατεύει στή ζωή τους. Διότι ὅ,τι καί νά κάνουμε ἐμεῖς γιά τά παιδιά, δέν μποροῦμε νά τά βοηθήσουμε μέ τόν τρόπο πού μπορεῖ νά τά βοηθήσει ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος, ἄν ἐμεῖς προσευχόμαστε γιά τά παιδιά μας καί τά ἀναθέτουμε στήν πατρική του μέριμνα, τότε Ἐκεῖνος φροντίζει καί ἀναπληρώνει ὅ,τι δέν μποροῦμε νά κάνουμε ἐμεῖς, τότε φροντίζει καί στέλνει τούς κατάλληλους ἀνθρώπους κοντά τους, ὥστε νά κάνουν αὐτό πού δέν μποροῦμε νά κάνουμε ἐμεῖς γιά τά παιδιά μας, τά ὁποῖα μερικές φορές δέν θέλουν νά μᾶς ἀκούσουν καί δυσκολεύονται νά ἀκολουθήσουν τίς συμβουλές καί τίς ὁδηγίες μας ἤ καί ἀντιδροῦν σ᾽ αὐτές.

Αὐτό συνέβη καί μέ τά ἀνήλικα τέκνα τοῦ ἁγίου Λουκᾶ. Ἦταν πολύ μικρά γιά νά μεγαλώσουν χωρίς τή μητέρα τους, καί ὁ Θεός εἶχε ἄλλο σχέδιο γιά τόν ἅγιο Λουκᾶ. Ἔτσι τοῦ ἔστειλε μιά ἄλλη γυναίκα, πού ἦταν χήρα καί δέν εἶχε δικά της παιδιά καί ἡ ὁποία φρόντισε τά ἀνήλικα παιδιά του σάν ἀληθινή μητέρα.

Γράφει σχετικά ὁ ἅγιος: «Ὁ Κύριος γνώριζε πόσο δύσκολος δρόμος μέ περίμενε καί μόλις λίγες ἡμέρες μετά τόν θάνατο τῆς μητέρας τῶν παιδιῶν μου φρόντισε γι᾽ αὐτά ... Ἡ Σοφία ἦταν ἀποκλειστικά καί μόνο δεύτερη μητέρα γιά τά παιδιά μου, διότι ὁ Παντοδύναμος γνώριζε πόσο καθαρές διαθέσεις εἶχα ἀπέναντί της. Πολύ εὐεργετήθηκαν τά παιδιά μου ἀπό αὐτήν».

Ὁ ἴδιος παρά τά πολλαπλά του καθήκοντα ὡς καθηγητής τῆς ἰατρικῆς ἀλλά καί λίγο ἀργότερα ὡς κληρικός φροντίζει γιά τά παιδιά του. Στά δύσκολα χρόνια τοῦ ἀθέου σοβιετικοῦ καθεστῶτος ὁ ἅγιος Λουκᾶς τούς δίδει ἕνα μεγάλο μάθημα ἰσχυρῆς πίστεως καί ἀφοσιώσεως στήν Ἐκκλησία μέ τή χειροτονία του σέ ἱερέα καί στή συνέχεια σέ ἐπίσκοπο σέ μιά ἐποχή κατά τήν ὁποία καί μόνη ἡ ἰδιότητα τοῦ χριστιανοῦ ἦταν ἀρκετή γιά νά στείλει στήν ἐξορία ἤ στή φυλακή αὐτόν πού τήν ἔφερε.

Μέ αὐτόν τόν τρόπο τά προετοίμασε καί γιά ὅσα ἐπρόκειτο νά ἀκολουθήσουν στή ζωή του, γιά τίς φυλακίσεις, τίς ἐξορίες καί τά βασανιστήρια πού θά ὑπέμενε, δοκιμασίες πού δέν ἦταν εὔκολο νά τίς ἀντιμετωπίσουν τά παιδιά.

Στά ἑπόμενα χρόνια ὁ ἅγιος Λουκᾶς μπορεῖ νά μήν βρίσκεται κοντά στά παιδιά του καί νά μήν συμβάλλει μέ τήν παρουσία του στή διαπαιδαγώγησή τους, συμβάλλει ὅμως μέ τήν προσευχή του, μέ τή μέριμνά του γι᾽ αὐτά καί μέ τό παράδειγμά του. Ὁ πατέρας τους εἶναι ἕνας ἀληθινός ἐπίσκοπος, ἕνας ὁμολογητής τοῦ Χριστοῦ, καί αὐτό εἶναι πιό ἰσχυρό μήνυμα ἀπό κάθε διδασκαλία, ἀπό κάθε συμβουλή καί παραίνεση.

Μέ τόν ἴδιο τρόπο πού θά παιδαγωγοῦσε τά παιδιά του παιδαγωγεῖ ὁ ἅγιος Λουκᾶς τά πνευματικά του τέκνα. Ἀποχαιρετώντας τό ποίμνιό του στό Ταμπώφ, λίγο πρίν νά ἀναχωρήσει γιά νά ἀναλάβει τή διαποίμανση τῆς ἀρχιεπισκοπῆς Συμφερουπόλεως καί Κριμαίας, ἔλεγε: «Ὁ Κύριος μέ ἔστειλε ἀνάμεσά σας γιά νά σπείρω τόν λόγο τοῦ Χριστοῦ. Ἔσπερνα, ἔσπερνα μέ ζῆλο, ἔσπερνα ἀκούραστα. Καί τί μεγάλη χαρά, τί ἀπέραντη χαρά εἶναι νά βλέπω πώς σιγά-σιγά μεγαλώνουν τά βλαστάρια τῆς πίστης τοῦ Χριστοῦ στίς καρδιές σας. ... Εἶχα τή μέριμνα τῶν ψυχῶν σας, προσπάθησα νά δείξω τό ὑπόδειγμα τῆς μίμησης τοῦ Χριστοῦ. Ἐάν εἴδατε καλό παράδειγμα νά τό μιμηθεῖτε, ὅπως προστάζει ὁ ἀπόστολος. Τότε θά σᾶς εὐλογήσει ὅλους ὁ Χριστός, τότε ἡ ἀγάπη του καί ἡ εὐλογία του θά εἶναι μαζί σας».

Τά λόγια αὐτά τοῦ ἁγίου Λουκᾶ δέν μᾶς δείχνουν μόνο τή μέριμνά του γιά τό ποίμνιό του, ἀλλά μᾶς διδάσκουν καί ἕνα ἀκόμη μυστικό τῆς ἐν Χριστῷ παιδαγωγίας. Καί τό μυστικό αὐτό εἶναι ὅτι ἐμεῖς ὀφείλουμε νά μιλοῦμε γιά τόν Χριστό στά παιδιά μας, ὀφείλουμε νά τά καθοδηγοῦμε στήν ἐν Χριστῷ ζωή εἴτε μᾶς ἀκοῦν εἴτε δέν μᾶς ἀκοῦν. Ἐμεῖς ὀφείλουμε νά ρίχνουμε τόν σπόρο, ὅπως ἔκανε ὁ ἅγιος Λουκᾶς. Αὐτό εἶναι τό καθῆκον μας. Ἐάν ἐμεῖς κάνουμε τήν προσπάθεια, ἐάν ἐμεῖς ρίχνουμε τόν σπόρο, τά ὑπόλοιπα εἶναι στά χέρια τοῦ Θεοῦ. Δέν χρειάζεται νά πιέζουμε καταστάσεις. Χρειάζεται νά κάνουμε τό χρέος μας, νά λέμε αὐτά πού πρέπει νά ποῦμε, καί νά προσπαθοῦμε νά δείχνουμε τήν ἐφαρμογή τους μέ τό παράδειγμα τῆς δικῆς μας ζωῆς.

Καί ἀκόμη καί ἐάν τά παιδιά μας ἀντιδροῦν ἤ ἀδιαφοροῦν καί φαίνεται ὅτι δέν κάνουν αὐτά πού θά θέλαμε νά κάνουν, θά ἔρθει ἡ ὥρα πού ὁ σπόρος πού ρίξαμε στίς ψυχές τους καί τό παράδειγμά μας θά βλαστήσει μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ καί θά καρποφορήσει καί στίς δικές τους ψυχές.

Μέ αὐτές τίς σκέψεις καί αὐτά τά διδάγματα πού ἀντλήσαμε ἀπό τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ ἁγίου Λουκᾶ θά παραχωρήσω τό βῆμα στήν δεύτερη ὁμιλήτριά μας, τήν κ. Σταυρούλα Κουμενίδου-Παπαγιάννη, νομικό καί ἐκπαιδευτικό, ἡ ὁποία θά μᾶς ἀναπτύξει τό θέμα «Μιά ὄμορφη ζωή γιά τά παιδιά».

Ἡ κ. Κουμενίδου προέρχεται ἀπό μία ἐκλεκτή ἱερατική οἰκογένεια, ὁ πατέρας της, π. Κωνσταντίνος Παπαγιάννης, ἦταν ἕνας ἐξαίρετος κληρικός πού διακόνησε ἐπί πολλές δεκαετίες μέ συνέπεια καί εὐλάβεια τό ἱερό θυσιαστήριο ὡς ἱερεύς καί προϊστάμενος τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν ἁγίων Δώδεκα Ἀποστόλων τῆς Θεσσαλονίκης. Ἐγώ ἤμουν ἀρκετά μικρότερος, ὅταν ἐκεῖνος διακονοῦσε ἤδη τό ἱερό θυσιαστήριο καί ἦταν κατηχητής τοῦ μακαριστοῦ ἀδελφοῦ μου.

Καί ἀκόμη διακρινόταν τόσο γιά τό χάρισμά του στήν ψαλτική ὅσο καί τή γνώση καί τήν πιστή ἐφαρμογή τοῦ Τυπικοῦ τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀλλά καί γιά ὅλη τή διακονία του ὡς λειτουργός καί ὡς πνευματικός.

Τήν εὐχαριστοῦμε, λοιπόν, πολύ πού εἶχε τήν καλωσύνη νά ἔρθει σήμερα στήν Ἱερά Μητρόπολή μας ὡς ὁμιλήτρια στήν Ἡμερίδα τῶν πρεσβυτέρων καί μητέρων κληρικῶν γιά νά μᾶς ἀναπτύξει τό θέμα αὐτό ἀντλώντας τόσο ἀπό τίς γνώσεις της ὅσο καί ἀπό τίς πνευματικές ἐμπειρίες της.

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ